ఈశావాస్య ఉపనిషత్ (శ్లోకాలు)


ఈశావాస్య ఉపనిషత్ (శ్లోకాలు)  ఉపనిషత్తులో పద్దెనిమిది మంత్రాలు మాత్రమే ఉంటాయి. శుక్ల యజుర్వేదంలో మైత్రాయణీ శాఖలోనిది.

ఓం పూర్ణమిదం పూర్ణమదః మూర్ణాత్ పూర్ణముదచ్యతే |
పూర్ణస్య పూర్ణమాదాయ పూర్ణమేవావశిష్యతే ||        (శాంతి మంత్రం)

ఓం ఈశా వాస్యమిదగుం సర్వం యత్కిఞ్చ జగత్యాం జగత్ |
తేన త్యక్తేన భుఞ్జీథా మా గృధ్ కస్యస్విద్ధనమ్ ||         (1)

కుర్వన్నేవేహ్ కర్మాణీ జిజీవిషేచ్ఛతుగుం సమాః |
ఏవం త్వయి నాన్యథేతోస్తి న కర్మ లిప్యతే నరే ||          (2)

అసూర్యా నామ తే లోకా అంధేన తమసావృతాః |
తాంస్తే ప్రేత్యాభిగచ్ఛంతి యేకే చాత్మహనో జనాః ||        (3)

అనేజదేకం మనసో జవీయో
నైనధేవా ఆప్నువన్ పూర్వమర్షత్ |
తద్ధావతో అన్యానత్యేతి తిష్ఠత్
తస్మిన్నాపో మాతరిశ్వా దధాతి       ||                       (4)

తదేజతి తన్నైజతి తదూరే తద్వంతికే |
తదంతరస్య సర్వస్య తద్ సర్వస్యాస్య బాహ్యతః ||         (5)

యస్తు సర్వాణి భూతాని  ఆత్మన్యేవానుపశ్యతి |
సర్వ భూతేషు చాత్మానం తతో న విజుగుప్సతే ||         (6)

యస్మిన్ సర్వాణి భూతాని ఆత్మైవా భూద్విజానతః |
తత్ర కో మోహః కః శోక ఏకత్వమనుపశ్యతః ||               (7)

స పర్యగా చ్ఛుక్రమకాయ మవ్రణమ్
అస్నావీరమ్ శుద్ధమపాపవిద్ధమ్ |
కవిర్మనీషీ పరిభూః స్వయమ్భూః
యాథాతథ్యతోర్థాన్ వ్యదధాచ్ఛాశ్వతీభ్యః సమాభ్యః ||     (8)

అంధం తమః ప్రవిశంతి యేవిద్యాముపాసతే |
తతో భూయ ఇవతే తమో య ఉ విద్యాయాం రతాః ||    (9)

అన్య దేవాహుర్విద్యయా అన్యదాహు రవిద్యయా |
ఇతి శుశ్రుమ ధీరాణాం యే నస్త ద్వ్యాచచక్షిరే ||            (10)

విద్యాంచావిద్యాం చ యస్తద్వేదోభయగుం సహ |
అవిద్యయా మృత్యుం తీర్త్వా విద్యయా2 మృతమశ్నుతే || (11)

అన్ధం తమః ప్రవిశన్తి యే2 సంభూతిముపాసతే |
తతో భూయ ఇవ తే తమో య ఉ సంభూత్యాం రతాః ||   (12)

అన్యదేవాహుస్సంభవాత్ అన్యదాహు రసంభవాత్ |
ఇతి శుశ్రుమ ధీరాణాం యే నస్త ద్వ్యాచచక్షిరే ||             (13)

సమ్భూతిం చ వినాశం చ యస్తద్వేదో భయం సహ |
వినాశేన మృత్యుం తీర్త్వా సమ్భూత్యామృతమశృతే ||     (14)

హిరణ్మయేన పాత్రేణ సత్యస్యాపిహితం ముఖమ్ |
తత్వం పూషన్నపావృణు సత్యధర్మాయ దృష్టయే ||        (15)

పూషన్నేకర్షే యమ సూర్య ప్రజాపత్య వ్యూహ రశ్మీన్ సమూహ తేజః |
యత్తే రూపం కళ్యాణతమం తత్తే పశ్యామి యోసావసౌ పురుషః సోహమస్మి ||  (16)

ఓం వాయురనిలమమృతంథేదం భస్మాంతం శరీరమ్ |
ఓం క్రతో స్మర కృతం స్మర క్రతో స్మర కృతం స్మర ||                                       (17)

అగ్నే నయ సుపథా రాయే అస్మాన్ విశ్వాని దేవ వయూనాని విద్వాన్ |
యుయోధ్యస్మజ్జుహురాణమేనో భూయిష్ఠం తే నమ ఉక్తిం విధేమ ||                (18)

|| ఇతి ఈశావాస్య ఉపనిషద్ ||