శ్రీ మూక పంచశతి - మందస్మిత శతకము


                                      
బధ్రీమో వయమంజలిం ప్రతిదినం బన్ధచ్ఛిదే దేహినాం
కందర్పాగమతన్త్ర మూలగురవే కళ్యాణ కేళీభువే I
కామాక్ష్యా ఘనసార పుంజరజసే కామద్రుహశ్చక్షుషాం
మందార స్తబక ప్రభామదముషే మందస్మిత జ్యోతిషే II 1 II

సఘ్రీచే నవమల్లికాసుమనసాం నాసాగ్రముక్తామణేః
ఆచార్యాయ మృణాల కాండమహసాం నైసర్గికాయ ద్విషే I
స్వర్ధున్యా సహ యుధ్వనేహిమరుచేః అర్ధాసనాధ్యాసినే
కామాక్ష్యాః స్మితమంజరీధవళిమ అద్వైతాయ తస్మై నమః II 2 II

కర్పూర ద్యుతి చాతురీం అతితరాం అల్పీయసీం కుర్వతీ
దౌర్భాగ్యో దయమేవ సంవిదధతీ దౌషాకరీణాం త్విషామ్ I
క్షుల్లానేవ మనోజ్ఞ మల్లి నికరాన్ ఫుల్లానపి వ్యంజతీ
కామాక్ష్యా మృదులస్మితాంశులహరీ కామప్రసూరస్తు మే II 3 II

యా పీనస్తనమండలోపరి లసత్కర్పూరలేపాయతే
యా నీలేక్షణరాత్రి కాన్తితతిషు జ్యోత్స్నాప్రరోహాయతే I
యా సౌందర్యధునీతరఙ్గతతిషు వ్యాలోలహంసాయతే
కామాక్ష్యాః శిశిరీకరోతు హృదయం సా మే స్మితప్రాచురీ II 4 II

యేషాం గచ్ఛతి పూర్వపక్షసరణిం కౌముద్వతః శ్వేతిమా
యేషాం సంతతమారురుక్షతి తులాకక్ష్యాం శరచ్చన్ద్రమాః I
యేషామిచ్ఛతి కమ్బురప్య సులభాం అంతేవ సత్ప్రక్రియాం
కామాక్ష్యా మమతాం హరన్తు మమ తే హాసత్విషాం అఙ్కురాః II 5 II

ఆశాసీమసు సంతతం విదధతీ నైశాకరీం వ్యాక్రియాం
కాశానాం అభిమానభఙ్గ కలనా కౌశల్యమాబిభ్రతీ I
ఈశానేన విలోకితా సకుతుకం కామాక్షి తే కల్మష-
క్లేశాపాయకరీ చకాస్తిలహరీ మందస్మితజ్యోతిషామ్ II 6 II

ఆరూఢస్య సమున్నత స్తనతటీ సామ్రాజ్య సింహాసనం
కందర్పస్య విభోర్జగత్రయజయ ప్రాకట్యముద్రానిధేః I
యస్యాశ్చామరచాతురీం కలయతే రశ్మిఛ్ఛటా చంచలా
సా మందస్మితమంజరీ భవతు నః కామాయ కామాక్షి తే II 7 II

శంభోర్యా పరిరంభసంభ్రమవిధౌ నైర్మల్య సీమానిధిః
గైర్వాణీవ తరఙ్గిణీ కృత మృదుస్యన్దాం కళిన్దాత్మజామ్ I
కల్మాషీ కురుతే కళంకసుషమాం కంఠస్థలీచుంబినీం
కామాక్ష్యాః స్మితకందలీ భవతు నః కళ్యాణసందోహినీ II 8 II

జేతుం హారలతామివ స్తనతటీం సంజగ్ముషీ సంతతం
గంతుం నిర్మలతామివ ద్విగుణితాం మగ్నా కృపాస్త్రోతసి I
లబ్ధుం విస్మయనీయతామివ హరం రాగాకులం కుర్వతీ
మంజుస్తే స్మితమంజరీ భవభయం మథ్నాతు కామాక్షి మే II 9 II

శ్వేతాపి ప్రకటం నిషాకరరుచాం మాలిన్యమాతన్వతీ
శీతాపి స్మరపావకం పశుపతేః సంధుక్షయన్తీ సదా I
స్వాభావ్యాత్ అధరాశ్రితాపి నమతాం ఉచ్చైర్దిశంతీ గతిం
కామాక్షి స్ఫుటమన్తరా స్ఫురతు నః త్వన్మందహాసప్రభా II 10 II
వక్త్రశ్రీ సరసీజలే తరలిత భ్రూవల్లికల్లోలితే
కాలిమ్నా దధతీ కటాక్షజనుషా మాధువ్రతీం వ్యాపృతిమ్ I
నిర్నిద్రామల పుండరీక కుహనా పాండిత్యమాబిభ్రతీ
కామాక్ష్యాః స్మితచాతురీ మమ మనః కాతర్యమున్మూలయేత్ II 11 II

నిత్యంబాధిత బన్ధుజీవమధరం మైత్రీజుషం పల్లవైః
శుద్ధస్య ద్విజమండలస్య చ తిరస్కర్తారమప్యాశ్రితా I
యా వైమల్యవతీ సదైవ నమతాం చేతః పునీతేతరాం
కామాక్ష్యా హృదయం ప్రసాదయతు మే సా మందహాసప్రభా II 12 II

దృహ్యన్తీ తమసే ముహుః కుముదినీ సాహాయ్యమాబిభ్రతీ
యాన్తీ చన్ద్రకిశోరశేఖరవపుః సౌధాఙ్గణే ప్రేఙ్ఖణమ్ I
జ్ఞానామ్భోనిధివీచికాం సుమనసాం కూలంకషాం కుర్వతీ
కామాక్ష్యాః స్మితకౌముదీ హరతు మే సంసారతాపోదయమ్ II 13 II

కాశ్మీరద్రవధాతు కర్దమరుచా కల్మాషతాం బిభ్రతీ
హంసౌఘైరివ కుర్వతీ పరిచితిం హారీకృతైర్మౌక్తికైః I
వక్షో జన్మతుషారశైలకటకే సంచారమాతన్వతీ
కామాక్ష్యా మృదులస్మితద్యుతిమయీ భాగీరథీ భాసతే II 14 II

కమ్బోర్వంశపరంపరా ఇవ కృపాసంతానవల్లీభువః
సంఫుల్లస్తబకా ఇవ ప్రసృమరా మూర్తాః ప్రసాదా ఇవ I
వాక్పీయూషకణా ఇవ త్రిపథగా పర్యాయభేదా ఇవ
భ్రాజన్తే తవ మందహాసకిరణాః కాంచీపురీనాయికే II 15 II

వక్షోజే ఘనసారపత్రరచనా భఙ్గీ సపత్నాయితా
కంఠే మౌక్తికహారయష్టి కిరణ వ్యాపారముద్రాయితా I
ఓష్ఠశ్రీ నికురుమ్బపల్లవపుటే ప్రేఙ్ఖత్ప్రసూనాయితా
కామాక్షి స్ఫురతాం మదీయహృదయే త్వన్మందహాసప్రభా II 16 II

యేషాం బిన్దురివోపరి ప్రచలితో నాసాగ్రముక్తామణిః
యేషాం దీన ఇవాధికంఠమయతే హారః కరాలమ్బనమ్ I
యేషాం బంధురివోష్ఠయోరరుణిమా ధత్తే స్వయం రంజనం
కామాక్ష్యాః ప్రభవన్తు తే మమ శివోల్లాస్సాయ హాసాంకురాః II 17 II

యా జాడ్యాంబునిధిం క్షిణోతి భజతాం వైరాయతే కైరవైః
నిత్యం యాం నియమేన యా చ యతతే కర్తుం త్రిణేత్రోత్సవమ్ I
బింబం చాన్ద్రమసం చ వంచయతి యా గర్వేణ సా తాదృశీ
కామాక్షి స్మితమంజరీ తవ కథం జ్యోత్స్నేత్యసౌ కీర్త్యతే II 18 II

ఆరూఢా రభసాత్పురః పురరిపోః ఆశ్లేషణోపక్రమే
యా తే మాతరుపైతి దివ్యతటినీ శఙ్కాకరీ తత్క్షణమ్ I
ఓష్ఠౌ వేపయతి భ్రువౌ కుటిలయతి ఆనమ్రయత్యాననం
తాం వందే మృదుహాసపూర సుషమాం ఏకామ్రనాథప్రియే II 19 II

వక్త్రేందోస్తవ చంద్రికా స్మితతతిః వల్గు స్ఫురన్తీ సతాం
స్యాచ్చేద్యుక్తమిదం చకోరమనసాం కామాక్షి కౌతూహలమ్ I
ఏతత్ చిత్రమహర్నిశం యదధికామేషా రుచిం గాహతే
బింబోష్ఠద్యుమణిప్రభాస్వపి చ యద్బిబ్బోకమాలంబతే II 20 II
సాదృశ్యం కలశాంబుధేర్వహతి యత్ కామాక్షి మందస్మితం
శోభాం ఓష్ఠరుచాంబ విద్రుమభవాం ఏతద్భిదాం బ్రూమహే I
ఏకస్మాదుదితం పురా కిల పపౌ శర్వః పురాణః పుమాన్
ఏతన్మధ్యసముద్భవం రసయతే మాధుర్యరూపం రసమ్ II 21 II

ఉత్తుఙ్గ స్తనకుమ్భశైలకటకే విస్తారికస్తూరికా-
పత్రశ్రీజుషి చంచలాః స్మితరుచః కామాక్షి తే కోమలాః I
సంధ్యాదీధితిరంజితా ఇవ ముహుః సాంద్రాధరజ్యోతిషా
వ్యాలోలామల శారదాభ్ర శకల వ్యాపారమాతన్వతే II 22 II

క్షీరం దూరత ఏవ తిష్ఠతు కథం వైమల్యమాత్రాదిదం
మాతస్తే సహపాఠవీథిమయతాం మందస్మితైర్మంజులైః I
కిం చేయం తు భిదాస్తి దోహనవశాత్ ఏకం తు సంజాయతే
కామాక్షి స్వయమర్థితం ప్రణమతాం అన్యత్తు దోదుహ్యతే II 23 II

కర్పూరైరమృతైర్జగజ్జనని తే కామాక్షి చన్ద్రాతపైః
ముక్తాహార గుణైర్మృణాలవలయైః ముగ్ధస్మిత శ్రీరియమ్ I
శ్రీకాంచీపురనాయికే సమతయా సంస్తూయతే సజ్జనైః
తత్తా దృంభమ తాపశాన్తివిధయే కిం దేవి మన్దాయతే II 24 II

మధ్యేగర్భిత మంజువాక్యలహరీ మాధ్వీఝరీ శీతలా
మందారస్తబకాయతే జనని తే మందస్మితాంశుచ్ఛటా I
యస్యా వర్ధయితుం ముహుర్వికసనం కామాక్షి కామద్రుహో
వల్గుర్వీక్షణ విభ్రమవ్యతికరో వాసన్తమాసాయతే II 25 II

బింబోష్ఠద్యుతిపుంజరంజిత రుచిః త్వన్మందహాసచ్ఛటా
కళ్యాణం గిరిసార్వభౌమతనయే కల్లోలయత్వాశు మే I
ఫుల్లన్మల్లిపినద్ధహల్లకమయీ మాలేవ యా పేశలా
శ్రీకాంచీశ్వరి మారమర్దితుః ఉరోమధ్యే ముహుర్లంబతే II 26 II

బిభ్రాణా శరదభ్రవిభ్రమదశాం విద్యోతమానాప్యసౌ
కామాక్షీ స్మితమంజరీ కిరతి తే కారుణ్యధారారసమ్ I
ఆశ్చర్యం శిశిరీకరోతి జగతీశ్చాలోక్య చైనామహో
కామం ఖేలతి నీలకణ్ఠహృదయం కౌతూహలాందోలితమ్ II 27 II

ప్రేఙ్ఖత్ ప్రౌఢకటాక్ష కుంజకుహరేషు అత్యచ్ఛగుచ్ఛాయితం
వక్త్రేందుచ్ఛవిసింధువీచినిచయే ఫేనప్రతానాయితమ్ I
నైరన్తర్య విజృంభిత స్తనతటే నైచోలపట్టాయితం
కాలుష్యం (కల్మాషం) కబలీకరోతు మమ తే కామాక్షి మందస్మితమ్ II 28 II

పీయూషం తవ మన్థరస్మితమితి వ్యర్థైవ సాపప్రథా
కామాక్షి ధ్రువమీదృశం యది భవేత్ ఏతత్ కథం వా శివే I
మందారస్య కథాలవం న సహతే మథ్నాతి మందాకినీం
ఇందుం నిందతి కీర్తితేపి కలశీపాథోధిమీర్ష్యాయాతే II 29 II

విశ్వేషాం నయనోత్సవం వితనుతాం విద్యోతతాం చంద్రమా
విఖ్యాతో మదనాన్తకేన ముకుటీమధ్యే చ సంమాన్యతామ్ I
ఆః కిం జాతమనేన హాససుషమాం ఆలోక్య కామాక్షి తే
కాలంకీమవలంబతే ఖలు దశాం కల్మాష హీనోప్యసౌ II 30 II
చేతః శీతలయన్తు నః పశుపతేరానంద జీవాతవో
నమ్రాణాం నయనాధ్వసీమసు శరచ్చంద్రాతపోపక్రమాః I
సంసారాఖ్యసరోరుహాకర ఖలీకారే తుషారోత్కరాః
కామాక్షి స్మరకీర్తిబీజనికరాః త్వన్మందహాసాఙ్కురాః II 31 II

కర్మౌఘాఖ్యతమః కచాకచి కరాన్ కామాక్షి సంచిన్తయే
త్వన్మందస్మిత రోచిషాం త్రిభువన క్షేమంకరానఙ్కురాన్ I
యే వక్త్రం శిశిరశ్రియో వికసితం చంద్రాతపామ్భోరుహత్
వేషోద్ధేషోణచాతురీమివ తిరస్కర్తుం పరిష్కుర్వతే II 32 II

కుర్యుర్నః కులశైలరాజతనయే కూలంకషం మఙ్గళం
కుందస్పర్ధనచుంచవస్తవ శివే మందస్మిత ప్రక్రమాః I
యే కామాక్షి సమస్తసాక్షినయనం సంతోషయన్తీశ్వరం
కర్పూరప్రకరా ఇవ ప్రసృమరాః పుంసామసాధారణాః II 33 II

కమ్రేణ స్నపయస్వ కర్మకుహనాచోరేణ మారాగమ-
వ్యాఖ్యా శిక్షణదీక్షితేన విదుషామక్షీణలక్ష్మీపుషా I
కామాక్షి స్మితకందలేన కలుషస్ఫోటక్రియాచుంచునా
కారుణ్యామృత వీచికావిహరణ ప్రాచుర్యధుర్యేణ మామ్ II 34 II

త్వన్మందస్మిత కందలస్య నియతం కామాక్షి శఙ్కామహే
బింబః కశ్చన నూతనః ప్రచలితో నైశాకరః శీకరః I
కించ క్షీరపయోనిధిః ప్రతినిధిః స్వర్వాహినీ వీచికా-
బిబ్వోకోపి విడమ్బ ఏవ కుహనా మల్లీమతల్లీరుచః II 35 II

దుష్కర్మార్కనిసర్గ కర్కశం అహస్సంపర్కతప్తం మిలత్-
పఙ్కం శంకరవల్లభే మమ మనః కాంచీపురాలంక్రియే (కామాక్షి కాంచీశ్వరీ) I
అంబ త్వన్మృదులస్మితామృతరసే మంక్త్వా విధూయ వ్యథాం-
ఆనందోదయ సౌధ శృఙ్గ పదవీం ఆరోఢుమాకాంక్షతి II 36 II

నమ్రాణాం నగరాజశేఖరసుతే నాకాలయానాం పురః
కామాక్షి త్వరయా విపత్ప్రశమనే కారుణ్యధారాః కిరణ్ I
ఆగచ్ఛంతమనుగ్రహం ప్రకటయన్ ఆనందబీజాని తే
నాసీరే మృదుహాస ఏవ తనుతే నాథే సుధాశీతలః II 37 II

కామాక్షి ప్రథమానవిభ్రమనిధిః కందర్పదర్పప్రసూః
ముగ్ధస్తే మృదుహాస ఏవ గిరిజే ముష్ణాతు మే కిల్బిషమ్ I
యం ద్రష్టుం విహితే కరగ్రహ ఉమే శంభుస్త్రపామీలితం
స్వైరం కారయతి స్మ తాండవ వినోదానందినా తండునా II 38 II

క్షుణ్ణం కేనచిదేవ ధీరమనసా కుత్రాపి నానాజనైః
కర్మగ్రంథి నియంత్రితైరసుగమం కామాక్షి సామాన్యతః I
ముగ్ధైర్ద్రష్టుమశక్యమేవ మనసా మూఢస్య మే మౌక్తికం
మార్గం దర్శయతు ప్రదీప ఇవ తే మందస్మితశ్రీరియమ్ II 39 II

జ్యోత్స్నాకాంతిభిరేవ నిర్మలతరం నైశాకరం మండలం
హంసైరేవ శరద్విలాససమయే వ్యాకోచమమ్భోరుహమ్ I
స్వఛ్ఛైరేవ వికస్వరైరుడుగణైః కామాక్షి బింబం దివః
పుణ్యైరేవ మృదుస్మితైస్తవ ముఖం పుష్ణాతి శోభాభరమ్ II 40 II
మానగ్రన్థివిధుంతుదేన రభసాదాస్వాద్యమానే నవ
ప్రేమాడమ్బర పూర్ణిమా హిమకరే కామాక్షి తే తత్క్షణమ్ I
ఆలోక్య స్మితచంద్రికాం పునరిమామున్మీలనం జగ్ముషీం
చేతః శీలయతే చకోరచరితం చంద్రార్ధచూడామణేః II 41 II

కామాక్షి స్మితమంజరీం తవ భజే యస్యాస్త్విషామఙ్కురాన్-
ఆపీనస్తనపానలాలసతయా నిశ్శఙ్కమఙ్కేశయః I
ఊర్ధ్వం వీక్ష్య వికర్షతి ప్రసృమరానుద్దామయా శుణ్డయా
సూనుస్తే బిసశఙ్కయాశు కుహనాదంతావలగ్రామణీః II 42 II

గాఢాశ్లేషవిమర్దసంభ్రమవశాత్ ఉద్దామ ముక్తాగుణ
ప్రాలంబే కుచకుంభయోర్విగళితే దక్షద్విషో వక్షసి I
యా సఖ్యేన పినహ్యతి ప్రచురయా భాషా తదీయాం దశాం
సా మే ఖేలతు కామకోటి హృదయే సాంద్రస్మితాంశుచ్ఛటా II 43 II

మందారే తవ మన్థరస్మితరుచాం మాత్సర్యమాలోక్యతే
కామాక్షి స్మరశాసనే చ నియతో రాగోదయో లక్ష్యతే I
చాన్ద్రీషు ద్యుతిమంజరీషు చ మహాన్ద్వేషాఙ్కురో దృశ్యతే
శుద్ధానాం కథమీదృశీ గిరిసుతేశుద్ధా దశా కథ్యతామ్ II 44 II

పీయూషం ఖలు పీయతే సురజనైః దుగ్ధాంబుధిర్మథ్యతే
మాహేశైశ్చ జటాకలాపనిగడైః మందాకినీ నహ్యతే I
శీతాంశుః పరిభూయతే చ తమసా తస్మాదనేతాదృశీ
కామాక్షి స్మితమంజరీ తవ వచో వైదగ్ధ్యముల్లఙ్ఘ్యతే II 45 II

ఆశఙ్కే తవ మన్దహాస లహరీం అన్యాదృశీం చంద్రికాం
ఏకామ్రేశకుటుమ్బిని ప్రతిపదం యస్యాః ప్రభాసంగమే I
వక్షోజామ్బురుహే న తే రచయతః కాంచిద్దశాం కౌఙ్భలీం
ఆస్యాంభోరుహమంబ కించ శనకైరాలంబతే ఫుల్లతామ్ II 46 II

ఆస్తీర్ణాధరకాంతి పల్లవచయే పాతం ముహుర్జగ్ముషీ
మారద్రోహిణి కందలత్ స్మరశర జ్వాలావలీర్వ్యంజతీ I
నిందంతీ ఘనసారహారవలయ జ్యోత్స్నామృణాళాని తే
కామాక్షి స్మితచాతురీ విరహిణీరీతిం జగాహేతరామ్ II 47 II

సూర్యాలోకవిధౌ వికాసమధికం యాన్తీ హరన్తీ తమః-
సందోహం నమతాం నిజస్మరణతో దోషాకరద్వేషిణీ I
నిర్యాన్తీ వదనారవింద కుహరాత్ నిర్ధూతజాడ్యా నృణాం
శ్రీ కామాక్షి తవ స్మితద్యుతిమయీ చిత్రీయతే చంద్రికా II 48 II

కుణ్ఠీకుర్యురమీ కుబోధఘటనాం అస్మన్మనోమాథినీం
శ్రీకామాక్షి శివంకరాః తవ శివే శ్రీమందహాసాఙ్కురాః I
యే తన్వంతి నిరన్తరం తరుణిమస్తమ్బేరమగ్రామణీ-
కుంభద్వంద్వవిడమ్బిని స్తనతటే ముక్తాకుథాడమ్బరమ్ II 49 II

ప్రేఙ్ఖన్తః శరదంబుదా ఇవ శనైః ప్రేమానిలైః ప్రేరితాః 
మజ్జన్తో మదనారికణ్ఠసుషమాసింధౌ ముహుర్మంథరమ్ I
శ్రీకామాక్షి తవ స్మితాంశునికరాః శ్యామాయమానశ్రియో
నీలాంభోధరనైపుణీం తత ఇతో నిర్నిద్రయన్త్యంజసా II 50 II
వ్యాపారం చతురాననైక విహృతౌ వ్యాకుర్వతీ కుర్వతీ
రుద్రాక్షగ్రహణం మహేశి సతతం వాగూర్మికల్లోలితా I
ఉత్ఫుల్లం ధవళారవిన్దమధరీ కృత్య స్ఫురన్తీ సదా
శ్రీకామాక్షి సరస్వతీ విజయతే త్వన్మందహాసప్రభా II 51 II

కర్పూరద్యుతి తస్కరేణ మహాసా కల్మాషయత్యాననం
శ్రీకాంచీపురనాయికే (శ్రీకామాక్షి శివప్రియ) పతిరివ శ్రీమందహాసోపి తే I
ఆలిఙ్గత్యతిపీవరాం స్తనతటీం బింబాధరం చుంబతి
ప్రౌఢం రాగభరం వ్యనక్తి మనసో ధైర్యం ధునీతేతరామ్ II 52 II

వైశద్యేన చ విశ్వతాపహరణ క్రీడాపటీయస్తయా
పాండిత్యేన పచేలిమేన జగతాం నేత్రోత్సవోత్పాదనే I
కామాక్షి స్మితకందలైస్తవ తులాం ఆరోఢుముద్యోగినీ
జ్యోత్స్నాసౌ జలరాశిపోషణతయా దూష్యాం ప్రపన్నా దశామ్ II 53 II

లావణ్యామ్బుజినీ మృణాలవలయైః శృఙ్గార గంధద్విప-
గ్రామణ్యః శ్రుతి చామరైః తరుణిమస్వారాజ్యతేజోఙ్కురైః I
ఆనందామృత సింధువీచి పృషతైః ఆస్యాబ్జహంసైస్తవ
శ్రీకామాక్షి మథాన మందహసితైః మక్తం మనఃకల్మషమ్ II 54 II

ఉత్తుఙ్గస్తనమండలీ పరిచలత్ మాణిక్యహారచ్ఛటా-
చంచత్ ఛోణిమ పుంజమధ్యసరణిం మాతః పరిష్కుర్వతీ I
యా వైదగ్ధ్యముపైతి శంకరజటా కాంతారవాటీ పతత్-
స్వర్వాపీపయసః స్మితద్యుతిరసౌ కామాక్షి తే మంజులా II 55 II

సన్నామైకజుషా జనేన సులభం సంసూచయన్తీ శనైః -
ఉత్తుఙ్గస్య చిరాదనుగ్రహతరోః ఉత్పత్స్యమానం ఫలమ్ I
ప్రాథమ్యేన వికస్వరా కుసుమవత్ ప్రాగల్భ్యమభ్యేయుషీ
కామాక్షి స్మితచాతురీ తవ మమ క్షేమంకరీ కల్పతామ్ II 56 II

ధానుష్కాగ్రసరస్య లోలకుటిల భ్రూలేఖయా బిభ్రతో
లీలాలోకశిలీముఖం నవవయస్సామ్రాజ్యలక్ష్మీపుషః I
జేతుం మన్మథమర్దినం జనని తే కామాక్షి హాసః స్వయం
వల్గుర్విభ్రమభూభృతో వితనుతే సేనాపతి ప్రక్రియామ్ II 57 II

యన్నాకంపత కాలకూటకబలీకారే చుచుమ్బే న యద్-
గ్లాన్యా చక్షుషి రూషితానలశిఖే రుద్రస్య తత్తాదృశమ్ I
చేతో యత్ప్రసభం స్మరజ్వరశిఖిజ్వాలేన లేలిహ్యతే
తత్కామాక్షి తవ స్మితాంశుకలికాహేలాభవం ప్రాభవమ్ II 58 II

సంభిన్నేవ సుపర్వలోకతటినీ వీచీచయైర్యామునైః
సంమిశ్రేవ శశాఙ్కదీప్తిలహరీ నీలైర్మహానీరదైః I
కామాక్షి స్ఫురితా తవ స్మితరుచిః కాలాంజనస్పర్ధినా 
కాలిమ్నా కచరోచిషాం వ్యతికరే కాంచిద్దశామశ్నుతే II 59 II

జానీమో జగదీశ్వరప్రణయిని త్వన్మందహాసప్రభాం
శ్రీకామాక్షి సరోజినీమభినవాం ఏషా యతః సర్వదా I
ఆశ్యేన్దోరవలోకేన పశుపతేరభ్యేతి సంఫుల్లతాం
తంద్రాలుస్తదభావ ఏవ తనుతే తద్వైపరీత్యక్రమమ్ II 60 II
యాన్తీ లోహితి మానమభ్రతటినీ ధాతుచ్ఛటాకర్దమైః
భాన్తీ బాలగభస్తిమాలికిరణైః మేఘావలీ శారదీ I
బింబోష్ఠద్యుతిపుంజచుంబనకలా శోణాయమానేన తే
కామాక్షి స్మితరోచిషా సమదశామారోఢుమాకాంక్షతే II 61 II

శ్రీకామాక్షి ముఖేన్దుభూషణమిదం మందస్మితం తావకం
నేత్రానందకరం తథా హిమకరో గచ్ఛేద్యథా తిగ్మతాం I
శీతం దేవి తథా యథా హిమజలం సంతాపముద్రాస్పదం
శ్వేతం కించ తథా యథా మలినతాం ధత్తే చ ముక్తామణిః II 62 II

త్వన్ మందస్మిత మంజరీం ప్రసృమరాం కామాక్షి చన్ద్రాతపం
సన్తః సంతతమామనన్త్యమలతా తల్లక్షణం లక్ష్యతే I
అస్మాకం న ధునోతి తాపకమధికం ధూనోతి నాభ్యన్తరం
ధ్వాన్తం తత్ఖలు దుఃఖినో వయమిదం కేనేతి నో విద్మహే II 63 II

నమ్రస్య ప్రణయప్రరూఢ కలహచ్ఛేదాయ పాదాబ్జయోః
మందం చంద్రకిశోరశేఖరమణేః కామాక్షి రాగేణ తే I
బన్ధూక ప్రసవశ్రియం జితవతో బంహీయసీం తాదృశీం
బింబోష్ఠస్య రుచిం నిరస్యహసిత జోత్స్నావయస్యాయతే II 64 II

ముక్తానాం పరిమోచనం విదధతత్ తత్ప్రీతినిష్పాదిని
భూయో దూరత ఏవ ధూతమరుతః తత్పాలనం తన్వతీ I
ఉద్భూతస్య జలాంతరాదవిరతం తద్దూరతాం జగ్ముషీ
కామాక్షి స్మితమంజరీ తవ కథం కంబోస్తులామశ్నుతే II 65 II

శ్రీకామాక్షి తవ స్మితద్యుతిఝరీ వైదగ్ధ్యలీలాయితం
పశ్యంతోపి నిరంతరం సువిమలం మన్యా జగన్మండలే I
లోకం హాసయితుం కిమర్థమనిశం ప్రాకాశ్యమాతన్వతే
మందాక్షం విరహయ్య మఙ్గళతరం మందారచంద్రాదయః II 66 II

క్షీరాబ్ధేరపి శైలరాజతనయే త్వన్ మందహాసస్య చ
శ్రీకామాక్షి వలక్షిమోదయనిధేః కించిద్భిదాం బ్రూమహే I
ఏకస్మై పురుషాయ దేవి స దదౌ లక్ష్మీం కదాచిత్పురా
సర్వేభ్యోపి దదాత్యసౌ తు సతతం లక్షీం చ వాగీశ్వరీమ్ II 67 II

శ్రీకాంచీపుర రత్నదీపకలికే తాన్యేవ మేనాత్మజే
చాకోరాణి కులాని దేవి సుతరాం ధన్యాని మన్యామహే I
కంపాతీర కుటుంబచంక్రమకలా చుంచూని చంచూపుటైః (కామాక్షి తే)
నిత్యం యాని తవ స్మితేందుమహసాం ఆస్వాదమాతన్వతే II 68 II

శైత్యప్రక్రమమాశ్రితోపి నమతాం జాడ్యప్రథాం ధూనయన్
నైర్మల్యం పరమం గతోపి గిరిశం రాగాకులం చారయన్ I
లీలాలాప పురస్సరోపి సతతం వాచంయమాన్ప్రీణయన్
కామాక్షి స్మితరోచిషాం తవ సముల్లాసః కథం వర్ణ్యతే II 69 II

శ్రోణీచంచలమేఖలాముఖరితం లీలాగతం మన్థరం
భ్రువల్లీచలనం కటాక్షవలనం మందాక్ష వీక్షాచణమ్ I
యద్వైదగ్ధ్యముఖేన మన్మథరిపుం సంమోహయన్త్యంజసా
శ్రీకామాక్షి తవ స్మితాయ సతతం తస్మై నమస్కుర్మహే II 70 II
శ్రీకామాక్షి మనోజ్ఞమందహసిత జ్యోతిష్ప్రరోహే తవ
స్ఫీతశ్వేతిమ సార్వభౌమసరణి ప్రాగల్భ్యమభ్యేయుషి I
చంద్రోయం యువరాజతాం కలయతే చేటీధురం చంద్రికా
శుద్ధా (గంగా) సా చ సుధాఝరీ సహచరీ సాధర్మ్యమాలంబతే II 71 II

జ్యోత్స్నా కిం తనుతే ఫలం తనుమతామౌష్ణ్యప్రశాంతిం వినా
త్వన్మందస్మితరోచిషా తనుమతాం కామాక్షి రోచిష్ణునా I
సంతాపో వినివార్యతే నవవయః ప్రాచుర్యమంకూర్యతే
సౌందర్యం పరిపూర్యతే జగతి సా కీర్తిశ్చ సంచార్యతే II 72 II

వైమల్యం కుముదశ్రియాం హిమరుచః కాన్త్యైవ సంధుక్ష్యతే
జ్యోత్స్నారోచిరపి ప్రదోషసమయం ప్రాప్యైవ సంపద్యతే I
స్వచ్ఛత్వం నవమౌక్తికస్య పరమం సంస్కారతో దృశ్యతే
కామాక్ష్యాః స్మితదీధితేర్విశదిమా నైసర్గికో భాసతే II 73 II

ప్రాకాశ్యం పరమేశ్వరప్రణయిని త్వన్మందహాసశ్రియః
శ్రీకామాక్షి మమ క్షిణోతు మమతా వైచక్షణీమక్షయామ్ I
యద్భీత్యేవ నిలీయతే హిమకరో మేఘోదరే శుక్తికా-
గర్భే మౌక్తిక మండలీ చ సరసీమధ్యే మృణాలీ చ సా II 74 II

హేరమ్బే చ గుహే చ హర్షభరితం వాత్సల్య మంకూరయత్
మారద్రోహిణి పూరుషే సహభువం ప్రేమాంకురం వ్యంజయత్ I
ఆనమ్రేషు జనేషు పూర్ణ కరుణా వైదగ్ధ్య ముత్తాలయత్
కామాక్షి స్మితమంజసా తవ కథంకారం మయా కథ్యతే  II 75 II

సంకృద్ధ ద్విజరాజకోప్యవిరతం కుర్వంద్విజైః సంగమం
వాణీపద్ధతి దూరగోపి సతతం తత్సాహచర్యం వహన్ I
అశ్రాంతం పశుదుర్లభోపి కలయన్ పత్యౌ పశూనాం రతిం
శ్రీకామాక్షి తవ స్మితామృతరసస్యందో మయి స్పందతామ్ II 76 II

శ్రీకామాక్షి మహేశ్వరే నిరుపమ ప్రేమాఙ్కుర ప్రక్రమమ్
నిత్యం యః ప్రకటీకరోతి సహజాం ఉన్నిద్రయన్ మాధురీమ్ I
తత్తాదృక్తవ మందహాస మహిమా మాతః కథం మానితాం
తన్మూర్ధ్నా సురనిమ్నగాం చ కలికామిందోశ్చ తాం నిందతి II 77 II

యే మాధుర్య విహారమంటపభువో యే శైత్యముద్రాకరాః
యే వైశద్య దశావిశేష సుభగాస్తే మందహాసాంకురాః I
కామాక్ష్యాః సహజం గుణత్రయమిదం పర్యాయతః కుర్వతాం
వాణీ గుమ్ఫనడంబరే చ హృదయే కీర్తిప్రరోహే చ మే II 78 II 

కామాక్ష్యా మృదులస్మితాంశునికరా దక్షాంతకే వీక్షణే
మందాక్షగ్రహిలా హిమద్యుతి మయుఖాక్షేపదీక్షాంకురాః I
దాక్ష్యం పక్ష్మలయంతు మాక్షిక గుడద్రాక్షాభవం వాక్షు మే
సూక్ష్మం మోక్షపథం నిరీక్షితుమపి ప్రక్షాలయేయుర్మనః II 79 II

జాత్యా శీతలశీతలాని మధురాణ్యేతాని పూతాని తే
గాంగానీవ పయాంసి దేవి పటలాన్యల్పస్మిత జ్యోతిషామ్ I
ఏనః పంక పరంపరా మలినితాం ఏకామ్రనాథప్రియే
ప్రజ్ఞానాత్సుతరాం మదీయధిషణాం ప్రక్షాలయంతు క్షణాత్ II 80 II
అశ్రాంతం పరతంత్రితః పశుపతిః త్వన్మన్దహాసాంకురైః
శ్రీకామాక్షి తదీయ వర్ణసమతాసంగేన శఙ్కామహే I
ఇందుం నాకధునీం చ శేఖరయతే మాలాం చ ధత్తే నవైః
వైకుంఠైరవకుంఠనం చ కురుతే ధూలీచయైర్భాస్మనైః II 81 II

శ్రీకాంచీపురదేవతే మృదువచస్సౌరభ్య ముద్రాస్పదం
ప్రౌఢప్రేమ లతానవీనకుసుమం మందస్మితం తావకమ్ I
మందం కందలతి ప్రియస్య వదనాలోకే సమాభాషణే
శ్లక్ష్ణే కుడ్మలతి ప్రరూఢపులకే చాశ్లేషణే ఫుల్లతి II 82 II

కిం త్రైశ్రోతసమమ్బికే పరిణతం శ్రోతశ్చతుర్థం నవం
పీయుషస్య సమస్తతాపహరణం కింవా ద్వితీయం వపుః I
కింస్విత్వన్నికటం గతం మధురిమాభ్యాసాయ గవ్యం పయః
శ్రీకాంచీపురనాయకప్రియతమే మందస్మితం తావకమ్ II 83 II

భూషా వక్త్రసరోరుహస్య సహజా వాచాం సఖీ శాశ్వతీ
నీవీ విభ్రమసంతతేః పశుపతేః సౌధీ దృశాం పారణా I
జీవాతుర్మదనశ్రియః శశిరుచేః ఉచ్చాటనీ దేవతా
శ్రీకామాక్షి గిరామ భూమిమయతే హాసప్రభామంజరీ II 84 II

సూతిః శ్వేతిమకన్దలస్య వసతిః శృఙ్గారసారశ్రియః
పూర్తిః సూక్తిఝరీరసస్య లహరీ కారుణ్య పాథోనిధేః I
వాటీ కాచన కౌసుమీ మధురిమ స్వారాజ్యలక్ష్మ్యాస్తవ
శ్రీకామాక్షి మమాస్తు మంగళకరీ హాసప్రభాచాతురీ II 85 II

జంతూనాం జనిదుఃఖమృత్యులహరీ సంతాపనం కృన్తతః
ప్రౌఢానుగ్రహ పూర్ణశీతలరుచో నిత్యోదయం బిభ్రతః I
శ్రీకామాక్షి విసృత్వరా ఇవ కరా హాసాంకురాస్తే హఠాత్-
ఆలోకేన నిహన్యురన్ధతమసస్తోమస్య మే సంతతిమ్ II 86 II

ఉత్తుంగస్తనమండలస్య విలసల్లావణ్య లీలానటీ-
రంగస్య స్ఫుట మూర్ధ్వసీమని ముహుః ప్రాకాశ్యమభ్యేయుషీ I
శ్రీకామాక్షి తవ స్మితద్యుతి తతి బిమ్బోష్ఠ కాన్త్యంకురైః
చిత్రాం విద్రుమముద్రితాం వితనుతే మౌక్తీం వితానశ్రియమ్ II 87 II

స్వాభావ్యాత్తవ వక్త్రమేవ లలితం సంతోష సంపాదనం
శంభోః కిం పునరంచిత స్మితరుచః పాండిత్య పాత్రీకృతమ్ I
అంభోజం స్వత ఏవ సర్వజగతాం చక్షుః ప్రియంభావుకం
కామాక్షి స్ఫురితే శరద్వికసితే కీదృగ్విధం భ్రాజతే II 88 II

పుంభిర్నిర్మలమానసైర్విదధతే మైత్రీం దృఢం నిర్మలాం
లబ్ధ్వా కర్మలయం చ నిర్మలతరాం కీర్తిం లభన్తేతరామ్ I
సూక్తిం పక్ష్మలయంతి నిర్మలతమాం యత్తావకాః సేవకాః
తత్కామాక్షి తవ స్మితస్య కలయా నైర్మల్యసీమానిధేః II 89 II

ఆకార్షన్నయనాని నాకిసదసాం శైత్యేన సంస్థమ్భయన్-
ఇందుం కించ విమోహయన్ పశుపతిం విశ్వార్తి ముచ్ఛాటయన్ I
హింసత్సంసృతిడంబరం తవ శివే హాసాహ్వయో మాన్త్రికః
శ్రీకామాక్షి మదీయమానస తమో విద్వేషణే చేష్టతామ్ II 90 II
క్షేపీయః క్షపయంతు కల్మష భయాన్ అస్మాకం అల్పస్మిత-
జ్యోతిర్మండలచంక్రమాః తవ శివే కామాక్షి రోచిష్ణవః I
పీడాకర్మఠ కర్మఘర్మ సమయ వ్యాపార తాపానల-
శ్రీపాతా నవహర్షవర్షణసుధా శ్రోతస్వినీశీకరాః II 91 II

శ్రీకామాక్షి తవ స్మితైన్దవమహః పూరే పరిస్ఫూర్జతి
ప్రౌఢాం వారిధి చాతురీం కలయతే భక్తాత్మనాం ప్రాతిభమ్ I
దౌర్గత్య ప్రసరాస్తమః పటలికా సాధర్మ్యమాబిభ్రతే
సర్వం కైరవసాహచర్య పదవీ రీతిం విధత్తే పరమ్ II 92 II

మందారాదిషు మన్మథారిమహిషీ ప్రాకాస్యరీతిం నిజాం
కాదాచిత్కతయా విశఙ్క్య బహుశో వైశద్యముద్రాగుణః I
శ్రీకామాక్షి తదీయ సంగమకలా మందీభవత్కౌతుకః
సాతత్యేన తవ స్మితే వితనుతే స్వైరాసనావాసనామ్ II 93 II

ఇన్ధానే భవవీతిహోత్రనివహే కర్మౌఘచండానిల-
ప్రౌఢిమ్నా బహుళీకృతే నిపతితం సంతాపచిన్తాకులమ్ I
మాతర్మాం పరిషించ కించిదమలైః పీయూషవర్షైరివ
శ్రీకామాక్షి తవ స్మితద్యుతికణైః శైశిర్యలీలాకరైః II 94 II

భాషాయా రసనాగ్ర ఖేలనజుషః శృంగారముద్రాసఖీ-
లీలాజాతరతేః సుఖేన నియమ స్నానాయ మేనాత్మజే I
శ్రీకామాక్షి సుధామయీవ శిశిర శ్రోతస్వినీ తావకీ
గాఢానంద తరంగితా విజయతే హాసప్రభాచాతురీ II 95 II

సంతాపం విరలీకరోతు సకలం కామాక్షి మచ్ఛేతనా
మజ్జన్తీ మధుర స్మితామరధునీ కల్లోలజాలేషు తే I
నైరన్తర్య ముపేత్య మన్మథ మరుల్లోలేషు యేషు స్ఫుటం
ప్రేమేందుః ప్రతిబిమ్బితో వితనుతే కౌతూహలం ధూర్జటేః II 96 II

చేతః క్షీరపయోధి మంథర చలత్ రాగాఖ్యమంథాచల-
క్షోభవ్యా పృతిసంభవాం జనని తే మందస్మితశ్రీసుధామ్ I
స్వాదంస్వాదముదీత కౌతుకరసా నేత్రత్రయీ శాంకరీ
శ్రీకామాక్షి నిరంతరం పరిణమత్యానంద వీచీమయీ II 97 II

ఆలోకే తవ పంచసాయకరిపోః ఉద్ధామ కౌతూహల-
ప్రేఙ్ఖన్ మారుతఘట్టన ప్రచలితాత్ ఆనంద దుగ్ధాంబుధేః I
కాచిద్వీచిరుదంచతి ప్రతినవా సంవిత్ప్రరోహాత్మికా
తాం కామాక్షి కవీశ్వరాః స్మితమితి వ్యాకుర్వతే సర్వదా II 98 II

సూక్తిః శీలయతే కిమద్రితనయే  మందస్మితాత్తే ముహుః
మాధుర్యాగమ సంప్రదాయమథవా సూక్తేర్ను మందస్మితమ్ I
ఇత్థం కామపి గాహతే మమ మనః సందేహ మార్గభ్రమిం
శ్రీకామాక్షి న పారమార్థ్య సరణి స్ఫూర్తౌ నిధత్తే పదమ్ II 99 II

క్రీడాలోల కృపాసరోరుహముఖీ సౌధాంగణేభ్యః కవి-
శ్రేణీ వాక్పరిపాటికామృతఝరీ సూతీ గృహేభ్యః శివే I
నిర్వాణాఙ్కుర సార్వభౌమపదవీ సింహాసనేభ్యస్తవ
శ్రీకామాక్షి మనోజ్ఞ మందహసిత జ్యోతిష్కణేభ్యో నమః II 100 II

ఆర్యామేవ విభావ యన్మనసి యః పాదారవిందం పురః
పశ్యన్నారభతే స్తుతిం స నియతం లబ్ధ్వా కటాక్షచ్ఛవిమ్ I
కామాక్ష్యా మృదుల స్మితాంశులహరీ జ్యోత్స్నా వయస్యాన్వితామ్
ఆరోహత్యపవర్గ సౌధవలభీం ఆనంద వీచీమయీమ్ II 101 II


II మందస్మిత శతకం సంపూర్ణం II